سیستم عصبی یک سیستم ارتباطی فوق‌العاده پیچیده است که می‌تواند مقادیر زیادی از اطلاعات را به طور همزمان ارسال و دریافت کند. سیستم عصبی دارای دو بخش مجزا است: سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) و سیستم عصبی محیطی (عصب‌های که بیرون از مغز و نخاع قرار دارند). مغز، کنترل تمام قسمت‌های بدن و عملکرد کلی ما را در دست دارد. مغز از طریق مسیرهای عصبی به قسمت‌های مختلف بدن پیام می‌فرستد و از محیط و از بدن پیام میگیرد. اهمیت این عضو ضروری بدن ایجاب می کند در صورت بروز مشکل برای تشخیص و درمان حتما به دنبالبهترین متخصص و جراح مغز و اعصاب باشید.
در اغلب موارد، درد پایین کمر ، ناشی از آسیب عضلات و یا رباط های این بخش است. هرچند کشیدگی عضله یک آسیب جدی به نظر نمی رسد، با این حال درد ناشی از آن می تواند بسیار شدید باشد. گرفتگی و اسپاسم عضلانی کمر و درد شدید ممکن است در اثر تحریک یا آسیب به اعصاب، رباط ها و یا ماهیچه های کمر، ایجاد شود. گرفتگی عضلات کمر غالباً در نزدیکی نخاع یا در مجاورت ریشه‌های عصبی منتهی به نخاع یا خارج شونده از آن رخ می‌دهد و به یکی از این عصب‌های حساس فشار می‌آورد و در نهایت منجر به بروز دردی شدید میشود.
علت گرفتگی عضلات کمر
گرفتگی عضلات معمولاً هنگام تحت فشار قرار گرفتن یا وارد شدن انرژی زیاد به آن ها برای مثال زمان بلند کردن اشیاء سنگین، ورزش کردن یا شرکت در فعالیت‌های ورزشی توان‌فرسا، چرخش ناگهانی بالا تنه به وجود می آید. آسیب های ورزشی نیز از جمله دلایل رایج کشیدگی عضلات کمر به حساب می آیند، مخصوصا ورزش هایی که شامل حرکات چرخشی (مثل گلف)، یا هر نوع ضربه و حرکت ناگهانی می باشند. علت های غیرآسیب دیدگی گرفتگی عضلات کمر شامل موارد زیر است :
یکی از شایع‌ترین ناراحتی‌های ناحیه کمر، تحریک عصب سیاتیک است که گاه حتی مبتلایان را از انجام ساده‌ترین کارهای روزمره نیز باز می‌دارد. چه این درد یک درد مبهم یا یک احساس سوزن سوزنی شدن ملایم یا احساس سوزش باشد، می‌تواند آن‌قدر شدید باشد که فرد مبتلا را از ادامه حرکت ناتوان کند.
عصب سیاتیک پا یکی از بزرگترین و طولانی ترین عصب ها در بدن و در ناحیه پایین ستون مهره ها قراردارد. درد سیاتیک هنگامی اتفاق می‌افتد که عصب سیاتیک در اثر التهاب یا آسیب فیزیکی، تحت فشار قرار میگیرد. این درد می‌تواند فقط در یک طرف بدن و یا در هر دو طرف آن باشد و نیز می‌تواند باعث بی‌حسی و ضعف اندام‌ها همراه با درد عضلات و مفاصل شود.
روش های درمان سیاتیک
کمپرس گرم یا سرد
استفاده از کمرس گرم یا سرد اولین نکته برای درمان درد و التهاب سیاتیک است. تنش عضلات ممکن است روی عصب سیاتیک فشار وارد کند؛ در نتیجه، می‌تواند سبب بروز درد سیاتیک شود. کمپرس گرم می‌تواند به شما کمک کند که به طور قابل‌توجهی تسکین پیدا کنید زیرا با استفاده از گرما عضلات منقبض شده، شل می‌شوند. کمپرس سرد نیز در کاهش تورم در اطراف عصب و کاهش درد موثر است. شما می‌توانید یکی در میان درمان گرم و سرد را استفاده کنید. به این ترتیب که با کمپرس گرم شروع کنید و سپس کمپرس سرد را اعمال کنید.
دیسک ها بالشتک های لاستیکی هستند که بین استخوان های ستون مهره ها قرار داشته و دور تا دور نخاع را فرا گرفته اند. دیسک‌ها به وسیله پارگی لایه بیرونی دیسک به نام «آنولوس» یا جدا شدن صفحه انتهایی از بدنه استخوان‌های مهره که به مرکز ژل مانند (نوکلئوس پالپوزوس) اجازه تراوش به بیرون را می دهد، دچار فتق می‌شوند. این ژل می‌تواند بخش‌هایی از عصب را فشرده یا منقبض کند و باعث درد شود. نوکلئوس پالپوزوس بیرون زده، حاوی پروتئین های التهابی است که می‌توانند التهاب کافی برای تحت تاثیر قرار دادن عصب مجاور را ایجاد کرده و باعث چیزی شوند که معمولا به درد سیاتیک یا رادیکولوپاتی معروف است.
علت و علائم بیرون زدگی دیسک کمر
با افزایش سن افراد، مواد مایع مرکز دیسک از بین میرود و دیسک ها سخت می شوند و دیگر مانند یک بالشتک نرم نیستند. این عامل باعث جابه جایی مرکز دیسک ، ترک خوردن و ایجاد شکاف در دیسک می شود و در نهایت پارگی و بیرون زدگی دیسک کمر ایجاد میشود. بیشترین بیرون زدگی و پاره شدن دیسک کمر در ناحیه تحتانی دو تا از دیسک های کمر به وجود می آید.از علائم بیرون زدگی دیسک می توان به موارد زیر اشاره کرد ، البته برای تشخیص حتما باید توسط متخصص ستون فقرات معاینه شوید :
تومورهای مغزی به دو نوع تومور خوش خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند که این به تنهایی در تعیین پیش آگهی و آینده بیماری کافی نیست و محل تومور هم دارای اهمیت است. سرطان ریه، سرطان پستان، سرطان کلیه، ملانوم، و دیگر انواع سرطان معمولاً به مغز گسترش می‌یابند. زمانی‌که این امر اتفاق می‌افتد، این تومورها، تومورهای مغزی متاستاتیک نامیده می‌شوند.افراد مبتلا به تومورهای مغزی متاستاتیک گزینه‌های درمانی متفاوتی دارند. درمان اساساً به این بستگی دارد که سرطان در کجا آغاز شده است.
پرتو درمانی
یکی از روش های درمان تومور مغزی پرتودرمانی است. در روش پرتو درمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا استفاده می شود تا بدین طریق سلول های سرطانی و غیر عادی کشته شده و اندازه تومور نیز کوچکتر گردد. اگر از طریق جراحی نتوان تومور را نابود نمود، ممکن است از روش پرتو درمانی برای اینکار استفاده شود.
در پرتو درمانی خارجی، پرتوها تنها به ناحیه تومور تابانده شده، بنابراین باقی نواحی از معرض این تابش ها در امان می مانند. خطرات پرتودرمانی طولانی مدت با استفاده از روش های جدید کاهش یافته است. از این رو در کنار روش هایی نظیر رادیوتراپی تطبیقی سه بعدی از آی.ام.آر.تی که شیوه جدیدتر رادیوتراپی تطبیقی سه بعدی است، استفاده می گردد
فیوژن بین مهره ای جانبی با حداقل تهاجم (XLIF) و (DLIF)
فیوژن بین مهره ای خلفی کمری با حداقل تهاجم (PLIF)
فیوژن بین مهره ای transformational کمری با حداقل تهاجم (TLIF)
فیوژن خلفی قفسه سینه با حداقل تهاجم
فیوژن بین مهره ای جانبی با حداقل تهاجم
فیوژن بین مهره ای جانبی دو انتها (XLIF)
فیوژن بین مهره ای جانبی مستقیم (DLIF)
این ها روش هایفیوژن MISهستند که در بیماران مبتلا به بی ثباتی ستون فقرات استفاده می شوند، بی ثباتی ستون فقرات در این بیماران ناشی از خرابی دیسک ها و یا مفاصل فاست است که باعث حرکت غیر طبیعی و درد و از دست دادن ارتفاع فضای دیسک بین مهره ها می شود که این نیز باعث فشار اعصاب نخاعی خارج شونده از کانال نخاعی ، لغزش یک مهره بر دیگری، و یا تغییر در انحنای طبیعی ستون فقرات می شود. تفاوت اصلی در این رویکردها منطقه ای از بدن است که از طریق آن به ستون فقرات می توان دسترسی پیدا کرد
در کرانیوتومی ابتدا یک برش در پوست سر و سپس یک سوراخ در جمجمه ایجاد میشود. به بیانی دیگر کرانیوتومی مانند ورق زدن استخوان سر است زیرا در آن، قسمتی از استخوان جمجمه به طور موقت برداشته میشود. سوراخ و برش در منطقه‌ای از مغز که قرار است درمان شود، ایجاد می‌گردد. در طول عمل جراحی باز مغز، جراح امکان انجام هر کدام از موارد زیر را دارد:
هنگامی که جراحی کامل شد، استخوان برداشته شده معمولا در محل خود با صفحات، بخیه یا سیم نگهداری و محافظت میشود. سوراخ ایجاد شده ممکن است در بعضی موارد مانند تومورها ، عفونت یا تورم مغز، باز باقی بماند. در صورت باز باقی ماندن جمجمه، جراحی کرانیکتومی نامیده میشود
موارد کلی بعد از عمل کرانیوتومی
تمامی بیماران بعد از مرخص شدن و رفتن به منزل، خسته هستند و نیاز به استراحت و خوابیدن در اواسط روز دارند. معمولا داشتن سردرد و درد در اطراف محل زخم، حالتی عادی و متداول است. خستگی عمومی می تواند منجر به زودرنجی و بدخلقی در شما شود که نیاز به نگرانی در این مورد نیست، چراکه به مرور بهبود می یابد. اگر عمل شما بسیار سخت و سنگین بوده است، صرفاً یک دوش گرفتن ممکن است باعث ایجاد خستگی در شما شود. استراحت کردن و خوابیدن بیش از یک بار در طول روز، برای شما خوب است، اما انجام ورزش های سبک هم لازم است.
مادر بعد از ۳۰سال کار برای دولت حالا دیگر بازنشسته شده، حدود ۶۵ سال سن دارد و کم کم از دردهای کمر نالان شده، بعضی از ساعات روز پایش به گزگز می‌افتد و بعضی وقت‌ها هم انگار هیچ حسی ندارد.مادر دوست ندارد غر بزند و دائم ناله کند ولی با اصرار زیاد از زیر زبانش کشیدم که دیگر حتی نمی‌تواند مدتی طولانی راه برود و با این کار کمردردش بیشتر میشود. یکی از مشکلاتی که ممکن است به صورت مادرزادی یا بر اثر کهولت سن یا یک اتفاق غیرمترقبه مانند تصادف شدید و سقوط از بلندی یا حتی بلند کردن اجسام سنگین، برای افراد پیش آمده و یک عمر آنها را درگیر دردهای شدید و عوارض زیادی کند، مشکلات ناحیه نخاع است.
دکترمحمد صمدیان ، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات در گفت‌و‌گو با «ایران» در این باره می‌گوید: تنگی کانال نخاعی که عوام به آن گرفتگی کانال نخاع هم می‌گویند، بیماری شایعی است که بخصوص در سنین بالا گریبانگیر بسیاری از مردم میشود. شیوع این بیماری از ۸ تا ۱۱ درصد جمعیت پیش‌بینی شده است که با افزایش متوسط طول عمر این ارقام بالاتر نیز خواهد رفت.
در این بیماری عوامل مختلف باعث می‌شوند که کانال استخوانی که بر اثر در کنار هم قرار گرفتن سوراخ‌های مهره‌ها ایجاد شده و مسیری برای عبور نخاع و ریشه‌های اعصاب نخاعی می‌سازد، تنگ شود که در نتیجه آن نخاع یا اعصاب نخاعی تحت فشار قرار می‌گیرند و بسته به اینکه میزان این تنگی چقدر باشد و در کدام ناحیه از نخاع رخ داده باشد، علائم و عوارض گوناگونی خواهد داشت.
به گفته صمدیان، شایع‌ترین محل ایجاد تنگی در فقرات ناحیه کمر و خاجی و پس از آن کانال نخاعی ناحیه گردن است. عوامل ایجاد تنگی شامل تغییرات استخوانی ناشی از پیری مانند آرتروز استخوانی، بیرون زدگی دیسک بین مهره‌ای و گاهی ناشی از جابه‌جایی مهره‌ها به روی هم است. به ندرت عوامل دیگری مثل شکستگی‌های حاد و مزمن و حتی تومورها می‌توانند باعث ایجاد علائم تنگی کانال نخاع گردند.
همه ساله میلیون ها نفر از مردم دچار کمر درد می شوند و در اکثر موارد بدون متحمل شدن عمل جراحی بهبود می یابند. اما درد شدید کمر می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی باشد که به خوبی شناخته نشده و در اکثر موارد اشتباه تشخیص داده شده است. سندرم دم اسبی یا “cauda equina” (CES) هنگامی رخ می دهد که ریشه های عصبی دم اسبی فشرده شده و باعث اختلال در عملکرد حسی و حرکتی در اندام های تحتانی و مثانه می شوند. بیماران مبتلا به این سندرم در اغلب موارد به عنوان یک مورد اورژانسی در بیمارستان پذیرفته می شوند. سندرم CES می تواند به بی اختیاری و حتی فلج دائمی منجر شود.
به مجموعه عصب هایی که در انتهای طناب نخاعی وجود دارند به دلیل شباهتی که به دم اسب دارند، “cauda equina” یا همان دم اسب گفته می شود. طناب نخاعی در قسمت فوقانی ستون فقرات کمری به پایان می رسد. ریشه های عصبی مجزا در انتهای طناب نخاعی که باعث عملکرد حسی و حرکتی پاها و مثانه می شوند در طول کانال نخاعی گسترده می شوند. دم اسب امتداد این ریشه های عصبی در ناحیه کمری است. این عصب ها به اندام های تحتانی و لگنی پیام هایی را ارسال کرده و از آن ها پیام می گیرند.
وقوع سندروم
احتمال بروز سندروم CES به جنسیت یا نژاد ارتباطی ندارد. این سندروم عمدتاً در بین بزرگسالان رخ می دهد البته سندروم CES ناشی از تروما یا ضربه می تواند بر افراد در تمام سنین تاثیر گذارد. سندروم CES درصد بسیار کمی از بیمارانی را تحت تاثیر قرار می دهد که تحت عمل جراحی برای فتق (بر آمدگی(دیسک کمری قرار گرفته اند.
سندرم طناب مرکزی (CCS) عبارت است از آسیب ناکامل به طناب نخاعی گردن که منجر به ضعف حرکتی گسترده تر اندام های فوقانی نسبت به تحتانی می شود. مکانیسم آسیب از صدماتی ناشی می شود که به باز شدن بیش از حد اسپرز استخوانی موجود (رشد غیر طبیعی استخوان)، بدون این که آسیبی به ستون مهره ها وارد شود، منجر می شود.
مکانیسم و علل آسیب دیدگی
سندرم طناب مرکزی (CCS) به طور معمول در بیماران مبتلا به آسیب های اتساعی )باز شدگی بیش از حد) که در آن طناب نخاعی بین اسپرز استخوانی اسپوندیلوز قدامی گردنی و رباط پشتی کانال نخاعی (رباط طولی خلفی) که به آن رباط زرد یا فلاوم گویند، فشرده و باریک می شود. رباط زرد یک رباط قوی است که قسمت تیغه ها (لامینا)ی قوس مهره ای دو مهره مجاور در ستون فقرات را به یکدیگر متصل می‌کند. این رباط از عناصر عصبی و طناب نخاعی محافظت کرده و باعث ثبات نخاع می شود به طوری که بین جسم مهره ها حرکت بیش از حد رخ نمی دهد.
آسیب در نتیجه فشار قدامی و خلفی نخاع رخ می دهد و منجر به ادم، خونروی و یا ایسکمی (کم خونی موضعی) در بخش مرکزی طناب نخاعی می شود. محل بسیاری از آسیب ها در بخش وسط به پایین طناب نخاعی گردن است. به دلیل ساختار لایه ای راه هرمی یا راه قشری نخاعی (Corticospinal Tract)، با فیبرهای عصبی میانه در ناحیه بازو و جانبی در ناحیه پا، بازو ها در مقایسه با پاها بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند و بدین طریق منجر به اختلال حرکتی می شوند.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
